مقایسه تطبیقی تعلق خاطر مکانی و تأثیرات فضایی- مکانی آن در محلات شهر خرم آباد

در سال های اخیر، موضوع«حس مکان» در رشته های مرتبط با امور شهری و برنامه ریزی شهری مورد توجه قرار گرفته است. این وضعیت رویکرد نوینی پیش روی محققان و دست اندرکاران امور شهری قرار داده و بیشترین تأکید را متوجه میزان حس مکان در محلات شهری (به ویژه در شهرهای تاریخی) می نماید. درک موضوع حاضر و شناخت علمی آن می تواند، توسعه پایدار و همه جانبه شهر را هر چه بهتر و مطلوب تر تحقق بخشد و طرح های مختلف توسعه ای شهر از قبیل نوسازی، بهسازی را به سمت واقع بینانه تری هدایت کند. تحقیق حاضر به دنبال بررسی مقایسه ای حس تعلق به مکان و نیز شناخت تأثیرات فضایی- مکانی آن در محلات شهر خرم آباد بوده است. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر منابع اسنادی، پیمایشی و مشاهده میدانی بوده است. داده های حاصل از بررسی های میدانی (توزیع پرسشنامه و مشاهده) و اسنادی (آمار سازمان های مربوطه) به وسیله نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، سپس داده های حاصل از بررسی میزان حس تعلق به مکان و تأثیرات فضایی- مکانی آن، در هر محله به وسیله سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis)، بر روی نقشه نمایش داده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که، میزان حس تعلق به مکان در محلات شهر خرم آباد یکسان نبوده، به طوری که دو محله شهدا و فاز یک کیو بالاتر از حد متوسط (1.5) بوده و در سایر محلات شهر خرم آباد کمتر از این مقدار بوده و بسته به میزان حس تعلق به مکان در محلات مختلف شهر خرم آباد، تأثیرات فضایی- مکانی متفاوتی در هر کدام از محلات مورد تحقیق وجود دارد. از تأثیرات حس تعلق به مکان می توان به افزایش میزان مشارکت شهروندان در امور شهری، پرداخت مالیات، نگهداری از تجهیزات و نیز حفظ نظافت محلات توسط شهروندان، اشاره کرد. قابل ذکر است که تأثیرات فضایی- مکانی متفاوت در محلات مختلف، به نوعی باعث تمایز محلات مختلف شهر خرم آباد از یکدیگر شده است.